Giai điệu của Thế giới Nội tâm

Mùa thu năm nay, sự uy nghi và kỳ diệu của một nền văn minh cổ xưa sẽ quay trở lại các phòng hòa nhạc nổi tiếng ở Bắc Mỹ. Đoàn nhạc hòa tấu Shen Yun Symphony Orchestra, với sự kết hợp giữa nhạc cụ Trung Hoa truyền thống và phong cách giao hưởng Châu Âu sẽ triển hiện 5000 năm văn minh, gợi lại vẻ đẹp tráng lệ, những truyền thuyết và lịch sử của một thế giới đã bị lãng quên.

Đoàn nhạc hòa tấu sẽ lưu diễn qua 11 thành phố trong tháng 10, biểu diễn tại những phòng hòa nhạc nổi tiếng như Carnegie Hall và Kenedy Center. Chương trình mới lần này bao gồm những tác phẩm tự soạn với cảm hứng từ những giai điệu của các triều đại, trích dẫn từ phong cách Canon của phương Tây và tiết mục độc tấu của những nghệ sĩ Trung Quốc hàng đầu thế giới.

Trong số họ là giọng nữ cao Cảnh Hạo Lam của Shen Yun. Không còn chỉ là một ngôi sao mới nổi, mà giờ đây chị mỗi năm làm khán giả toàn thế giới say đắm. Chúng tôi ngồi cùng với chị vào một buổi sáng trong lành ở Trung tâm nghệ thuật Shen Yun giữa những ngọn đồi của Orange County tại New York, khi chị đang chuẩn bị cho lần trình diễn thứ tư tại phòng hòa nhạc Carnegie Hall.

Hỏi: Chị đã bắt đầu con đường thanh nhạc của mình như thế nào?

Cảnh Hạo Lam: Tôi yêu thích ca hát từ khi tôi còn rất nhỏ. Khi tôi nghe tiếng hát trên đài, tôi biết rằng tôi cũng muốn học. Mẹ tôi thường đưa tôi đi tham gia nhiều dàn hợp xướng – từ cấp tỉnh đến cấp thành phố. Sau này, tôi chọn vào trường trung học nghệ thuật để có thể luyện chuyên nghiệp, sau đó, ở đại học tôi vào một nhạc viện âm nhạc và bắt đầu từ đó. Một cột mốc chính đối với tôi là khi giành giải trong Cuộc thi Thanh nhạc quốc tế của Đài truyền hình Tân Đường Nhân vào năm 2009 tại New York và sau này dẫn đường cho tôi tham gia Shen Yun là một ca sĩ độc tấu.

Hỏi: Chị cho rằng điều gì để trở thành một nghệ sĩ giọng nữ cao nổi tiếng?

Cảnh Hạo Lam: Bạn cần một phương pháp hát đúng, một cái nhìn sâu sắc, và năng lực ảnh hưởng đến khán giả. Quan trọng hơn, bạn cần một trái tim yêu âm nhạc. Hãy dụng tâm hát chứ đừng chỉ là hời hợt bên ngoài.

Trên sân khấu, khi tôi cảm nhận được ý nghĩa và đồng cảm với giai điệu bài hát thì cảm xúc sẽ tuôn trào từ nội tâm. Tôi không dự trù là mình sẽ có động tác nào hoặc cách biểu đạt thế này thế khác. Mọi thứ được thể hiện một cách tự nhiên trên sân khấu.

Để đạt tới cảnh giới cao hơn như một nghệ sĩ, tôi nghĩ rằng tu dưỡng đạo đức đóng một vai trò trọng yếu. Nếu ở ngoài đời bạn tự phụ kiêu căng thì bạn sẽ không thể thể hiện được điều gì chân thành trên sân khấu. Khi tiếng hát và cảm giác bạn xuất ra là thuần tịnh, bài hát của bạn sẽ có thể thực sự khiến khán giả cảm động. 

Hỏi: Điều gì khiến cho nghệ sĩ của Shen Yun trở nên đặc biệt?

Cảnh Hạo Lam: Chúng tôi sử dụng phương pháp hát truyền thống nhất – cũng chính là phương pháp mà giàn opera cổ điển nước Ý đã sử dụng trong quá khứ. Nó khác với phong cách bel canto mà bạn nghe ngày nay, điều mà đã đổi khác so với lúc nguyên thủy.

Giọng nữ cao của Shen Yun luyện tập theo phương pháp cổ điển này, nghĩa là chúng tôi hát âm đơn và rõ ràng từ một vị trí thanh âm khác. Tất nhiên, cũng khó mà điều khiển vì lời bài hát của chúng tôi là tiếng Hoa.

Trên thế giới, kỹ thuật hát này đang suy giảm. Cho đến khoảng 100 năm trước, dàn opera Ý vẫn sử dụng kỹ thuật hát âm đơn và nguyên bản như thế. Nhưng sự thay đổi của xã hội mang đến dấu hiệu cảnh báo về nghệ thuật và văn hóa truyền thống, thì phương pháp hát này đã thất lạc. Kỹ thuật hát mà tôi đã học từ những năm trước đây tại học viện âm nhạc ở Trung Quốc là thuộc về kỹ thuật hiện đại. Chỉ sau này, khi tôi tham gia Shen Yun thì tôi mới nhận ra rằng vị trí thanh âm của tôi là không chuẩn.

Chủ nhiệm nghệ thuật của chúng tôi là bậc thầy về lối hát bel canto cổ điển mà đã từng thất lạc trước đây. Ông đã đào tạo chúng tôi theo phương pháp ca kịch thính phòng chân chính và để chúng tôi có thể trình diễn trên sân khấu và chia sẻ nghệ thuật đã từng thất lạc này với khán giả.

Nhìn lại con đường trở thành một nghệ sĩ, tôi cảm thấy mình đặc biệt may mắn để có thể trở thành một phần của nó. Nó tạo động lực cho tôi để có thể cống hiến những gì tốt nhất của mình và để giới thiệu nghệ thuật đã từng thất lạc này đến khán giả. Mọi người thường nói rằng khi họ nghe chúng tôi hát, họ nghe thấy rất khác so với những giọng hát khác. Họ cảm nhận sự khác biệt, nhưng đó là cảm nhận đúng.

Hỏi: Một số người nói rằng ca hát như một tấm gương thể hiện nội tâm. Điều này có đúng với chị không?

Cảnh Hạo Lam: Tôi nghĩ rằng ca hát là một cách trực tiếp để chia sẻ thế giới nội tâm của bạn. Tôi trải nghiệm điều này nhiều lần khi trình diễn trong Shen Yun.

Vài năm sau này, khi tôi học đại học và sau đó bắt đầu sự nghiệp của mình ở Trung Quốc, tôi tập trung chính vào cách để cải thiện kỹ năng của bản thân và cách làm thế nào để thể hiện bài hát khiến khán giả xúc động.

Tuy nhiên, tham gia Shen Yun là một bước ngoặt lớn đối với một nghệ sĩ như tôi. Trong Shen Yun, chúng tôi tu luyện một môn thiền định mang tên Pháp Luân Đại Pháp, bắt nguồn từ thời cổ đại. Chúng tôi gọi đó là quá trình “tự tu”. Và cũng ở tại đây, tôi tập thiền và đề cao tầng thứ đạo đức của mình—đó là một phần mà chúng tôi làm hàng ngày. Sau đó là thêm vào chuyến lưu diễn và trình diễn hàng trăm buổi vòng quanh thế giới mỗi năm. Đối với tôi, đây là một trải nghiệm vô giá và một điều khiến tôi cực kỳ hài lòng.

Và quá trình này cũng khiến tôi thấy sự phản ánh sâu sắc hơn về nghệ thuật và chân lý mà tôi truy cầu qua nghệ thuật. Điều mà tôi nhận ra là, có thể là một điều gì đó không mong đợi, đó là khi tôi hát với một tâm trí tĩnh lặng và một tâm thái thuần tịnh thì người nghe sẽ cảm động nhiều nhất. Tôi không còn chủ ý truy cầu theo cách này cách khác để khiến cho khán giả xúc động nữa. Không truy cầu, mọi thứ đột nhiên xảy đến, và theo một cách thức mạnh mẽ hơn. Tôi nghĩ rằng, đối với tôi, đây là sự khác biệt lớn nhất, và nó là từ quá trình tự tu.

Hỏi: Có phải khi tham gia vào Shen Yun chị mới biết về tu luyện?

Cảnh Hạo Lam: Thực ra không phải như thế. Quay trở lại quãng thời gian ở Trung Quốc khi tôi còn nhỏ, vào lúc đó cả ông và bà tôi đều tu luyện Pháp Luân Công (một tên khác của Pháp Luân Đại Pháp). Đặc biệt bà tôi lúc đó có rất nhiều vấn đề liên quan đến sức khỏe, và chỉ vài tháng tu luyện Pháp Luân Công tình trạng sức khỏe của bà đã quay ngược 180 độ. Bà đã thay đổi và không còn cần bất cứ một loại thuốc nào mà bà thường dùng trước đó. Lúc đó là vào đầu những năm 90, và Pháp Luân Đại Pháp dần dần trở thành nổi tiếng ở Trung Quốc—bạn có thể thấy rất nhiều người luyện công ở các công viên vào sáng sớm.

Sau đó vào năm 1999, Đảng Cộng sản đã đàn áp Pháp Luân Công và bắt đầu bức hại những người tu luyện môn này—khi đó rất khó cho tôi hiểu được tại sao chính phủ lại làm một điều như vậy.

Và thế đó, những hạt giống tu luyện đã được gieo vào trong tôi từ thủa ấu thơ, và tôi cố gắng tuân theo tiêu chuẩn “Chân – Thiện – Nhẫn” và trở thành một người tốt. Tôi đi trên con đường của mình, tốt nghiệp đại học và bắt đầu làm việc… Nhưng vài năm sau đó, khi tôi ra nước ngoài và nhận thấy môi trường xung quanh thật tự do–không còn sợ hãi bị bức hại vây quanh như trước kia–lúc đó rất dễ dàng cho tôi quay lại những gì mà tôi thực sự muốn.

Tôi nghĩ rằng, khi đến với những câu hỏi dạng như ý nghĩa của cuộc sống, thì mỗi người đều nhận định khác nhau. Có thể là đối với một số người đó là hưởng thụ, sống một cuộc sống đầy đủ, hoặc để lại một tài sản. Đối với tôi, và tôi nghĩ rằng rất nhiều hệ thống tín ngưỡng trong quá khứ cũng nhìn nhận theo cách này, tôi nghĩ rằng được sinh ra làm một người đã là một điều may mắn, và để có một cơ hội gặp được một minh sư và chính Pháp còn khó hơn nữa. Nếu bạn tin vào luân hồi, thì đó là một điều gì đó có thể chỉ xuất hiện một lần trong hàng nghìn năm. Và như vậy, thông qua tu luyện, tôi muốn đề cao đạo đức của mình, cải thiện khuyết điểm bản thân, và thăng hoa tới những cảnh giới mỹ hảo hơn–đối với tôi đó là tất cả cuộc sống, đó là ý nghĩa mà tôi đến thế gian này.

Rất nhiều bài hát mà tôi từng trình diễn có những lời hát nói về nguyên lý này, về ý nghĩa cuộc sống và về điều mà chúng ta cần làm nơi đây. Nếu tôi không phải là một người tu luyện, tôi không tài nào biểu đạt được những khái niệm sau lời hát này.

Hỏi: Vậy là quan hệ giữa ca hát và tu luyện thể hiện như thế nào trong phần trình diễn của chị.

Cảnh Hạo Lam: Ở một mức độ như tôi vừa mới đề cập—tôi cố gắng tập trung vào làm thế nào để hát hay và khiến khán giả cảm động, và trên thực tế tôi đã luôn nghĩ về rất nhiều thứ khác nhau khi trình diễn. Sau khi bắt đầu tu luyện và có một tâm thái tĩnh lặng khi hát, tôi nhận thấy rằng tôi ngày càng có ít các tạp niệm hơn.

Ở một mức độ khác, tôi tin rằng âm thanh, và đặc biệt cả giọng nói, có mang một năng lượng nhất định trong đó. Tôi nghĩ rằng khi ca nhân tu luyện và cố gắng áp dụng nguyên lý “Chân – Thiện – Nhẫn” thì năng lượng phát ra khi trình diễn sẽ xuất phát từ nội tâm. Nó thuần thiện hơn và có khả năng liên kết trực tiếp với người nghe nhiều hơn.

Hỏi: Người ta thường bình luận về giọng hát của chị, họ nói thật “mạnh mẽ” và “xúc động tới nhân tâm”. Làm thế nào chị đạt được điều đó?

Cảnh Hạo Lam: Bạn thường nghe mọi người nói về năng khiếu, hay là “tài năng Thiên phú” chứ. Thực ra, ở Trung Quốc chúng tôi cũng có khái niệm tương đương, chúng tôi gọi năng khiếu đặc biệt đó là “thiên phần”, “tian fen,” nghĩa là một thứ gì đó thiên thượng tặng cho bạn.

Hỏi: Khi trình diễn chị suy nghĩ điều gì?

Cảnh Hạo Lam: Khi tôi đọc nhạc lời bài hát lần đầu tiên, tôi không bắt mình phải nhớ từng chữ. Tôi bắt đầu bằng cách nắm lấy ý chính mà bài hát muốn diễn đạt. Đến khi tôi hát qua từng dòng nhạc vài lần, tôi có thể bắt đầu hiểu được sâu hơn. Sau đó, tôi tiếp tục tập để có thể truyền tải thông điệp của bài hát theo cách tốt nhất mà tôi có thể.

Khi tập hát, nếu tâm thái tôi không tĩnh lặng, bằng mọi cách tôi không tài nào hát được hay. Nếu tôi nản chí, tôi cảm thấy giọng của mình nghe rất dở. Tôi không thể đạt được bất kỳ tiến bộ nào, trừ khi tôi lấy lại bình tĩnh.

Khi diễn xuất, tôi cố gắng thư giãn trước khi bắt đầu. Tôi buông bỏ những lo lắng của mình, gạt các quan niệm sang một bên. Tự nhắc nhở mục đích của mình và rằng mình hát để làm gì. Và tôi xóa hết những suy nghĩ của mình về bất cứ thứ gì khác. Khi đạt đến trạng thái đó, tôi không còn suy nghĩ nhiều nữa.

Hỏi: Chị có bất cứ kỷ niệm nào với những buổi trình diễn Shen Yun trước kia chứ?

Cảnh Hạo Lam: Có rất nhiều! Đôi lúc, khi rạp hát có đủ ánh sáng, tôi có thể thấy khán giả lau nước mắt khi tôi trên sân khấu. Tôi đã thấy nhiều lần. Và quả thực là cảm động mỗi khi chứng kiến điều đó.

Hỏi: Theo chị điều gì khiến Đoàn nhạc Hòa tấu Shen Yun Symphony Orchestra nổi bật?

Cảnh Hạo Lam: Một trong những ưu thế chính của Đoàn nhạc Hòa tấu là cách mà nó cùng lúc kết hợp nhạc cụ Trung Quốc vào giàn nhạc giao hưởng Tây phương. Điều này tăng thêm vẻ hùng vĩ và tạo nên nét đặc sắc của các dân tộc rõ rệt. Đó là một phối hợp lý tưởng để biểu hiện truyền thống Trung Quốc. Thêm vào đó, tôi biết rằng khán giả đánh giá cao nhạc cụ Trung Quốc … đặc biệt là đàn nhị, cũng là nhạc cụ tôi yêu thích.

Một điểm đặc biệt khác, hơi vô hình, điều mà bạn gọi là yếu tố tâm linh. Điều mà đoàn nhạc bày tỏ đến khán giả thì thật là độc đáo. Tôi nghĩ rằng hầu hết khán giả đều có thể lý giải được âm nhạc ở trình độ cao hơn—họ có thể đồng cảm với thông điệp mà chúng tôi muốn truyền đạt.

Thể loại âm nhạc này là về những điều như ý nghĩa cuộc đời, con đường quay về trời, chân tướng, sự nhận thức và giác ngộ. Chúng tôi tận tâm tận lực thể hiện những điều này với nội tâm thuần tịnh và như vậy, dù là gửi đến cho khán giả hay cho những nghệ sĩ của chúng tôi—nó kết nối chân thành đến thế giới nội tâm của bạn.