Hàn Tín nhẫn nhục chui háng

Hàn Tín (khoảng 231-196 TCN) là một công thần khai quốc thời Tây Hán, là một trong những nhà quân sự kiệt xuất nhất trong lịch sử Trung Quốc, ông đã phò tá Lưu Bang lập dựng cơ nghiệp 400 năm của nhà Hán. Hàn Tín thời niên thiếu gia cảnh bần hàn, nhưng ông thường mang bảo kiếm bên mình. Trong số những tên đồ tể ở quận Hoài Âm có một gã thanh niên muốn sỉ nhục Hàn Tín, y nói: "Mặc dù dáng vóc nhà ngươi cao lớn, nhưng cũng chỉ là một kẻ hèn nhát." Ngay trước mặt đám đông y sỉ nhục Hàn Tín và nói: "Nếu ngươi không sợ chết, thì hãy dùng thanh bảo kiếm kia đâm ta; Nếu ngươi không dám đâm, thì hãy chui qua háng ta." Hàn Tín nhìn chằm chằm vào đối phương hồi lâu, rồi từ từ khom lưng, chui qua háng y. Những người qua đường đều cười chế diễu Hàn Tín, cho rằng Hàn Tín là một kẻ hèn nhát.

Vào cuối thời Tần, thiên hạ đại loạn. Hàn Tín đầu quân dưới trướng của Tây Sở Bá Vương Hạng Vũ, song Hạng Vũ không trọng dụng ông. Hàn Tín lại đầu quân dưới trướng của Hán Vương Lưu Bang có thế lực nhỏ hơn nhiều. Tiêu Hà, viên quản lý nhu yếu phẩm của quân đội Lưu Bang vô cùng thán phục tài năng của Hàn Tín, đã nhiều lần tiến cử ông, nhưng Lưu Bang không bổ nhiệm ông. Vậy là Hàn Tín lại rời khỏi Lưu Bang, sau khi hay tin, Tiêu Hà không kịp bẩm báo mà đuổi theo Hàn Tín dưới đêm trăng. Tiêu Hà nói với Lưu Bang rằng: "Hàn Tín là một nhân tài ưu tú nhất trong nước. Hán Vương nếu ngài chỉ muốn xưng vương trong một đời thì có thể không dùng Hàn Tín. Nhưng nếu ngài muốn thâu tóm thiên hạ, thì ngoài Hàn Tín ra, không còn ai khác có thể đề ra sách lược cho ngài." (Sử Ký - Hoài Âm Hầu liệt truyện: "Chí như Hàn giả, quốc sỹ vô song, Vương tất dục trường Vương Hán trung, vô sở sự Hàn; tất dục tranh thiên hạ, phi Hàn vô sở dữ kế sự giả.")

Nghe vậy Lưu Bang phong Hàn Tín làm đại tướng quân. Hàn Tín tổng kết ra hai nhược điểm lớn của Hạng Vũ: "Thất phu chi dũng, Phụ nhân chi nhân" (Có cái dũng của kẻ thất phu, có lòng nhân ái của người phụ nữ), đồng thời đưa ra một quy hoạch rất hệ thống về chính trị và quân sự cho Lưu Bang.

Lưu Bang dùng kế 'Minh tu sạn đạo, ám độ Trần Thương' (bề ngoài thì sửa đường lên núi, bên trong ngấm ngầm vượt sông qua Trần Thương) của Hàn Tín, bình định được địa bàn nước Tần thời Chiến Quốc. Sau đó Hàn Tín bắt Ngụy Vương Báo, tóm gọn Triệu Vương Hiết, phía Bắc bình định nước Yến, phía Đông bình định nước Tề, cuối cùng mai phục mười phương vùng Cai Hạ, bao vây cô lập tứ phía, bức Hạng Vũ tự cắt cổ bỏ mạng tại Ô Giang. Sử Ký tôn xưng ông là "Quốc sỹ song toàn", "Công lao trải khắp thiên hạ", còn mượn lời của Lưu Bang để tán dương ông rằng: "Liên bách vạn chi quân, chiến tất thắng, công tất thủ" (Cho dù gặp hàng trăm vạn quân sỹ, nhưng đánh tất thắng, tấn công tất sẽ đạt được."

Hàn Tín là một người vô cùng trung thực, sau khi bình định nước Tề, Vũ Thiệp và Khoái Thông khuyên ông chiếm cứ một phương, cùng Lưu Bang và Hạng Vũ chia ba thiên hạ. Hàn Tín nói rằng: "Ơn tri ngộ của Hán Vương đối với ta vô cùng sâu nặng, Ngài nhường xe cho ta ngồi, cởi áo cho ta mặc, nhường cơm cho ta ăn, ta nghe nói rằng ngồi xe của người khác thì phải cùng họ gánh vác họa hoạn, mặc áo của người khác thì phải cùng giải quyết nỗi âu lo của họ, ăn cơm của người khác thì phải tận trung mà chết vì họ. Sao ta có thể vì lợi ích mà vứt bỏ đạo nghĩa được đây?"

Hàn Tín là một người vô cùng khoan dung, khi ông được phong làm Sở Vương, sau khi áo gấm về làng, ông tìm lại tên đồ tể đã nhục mạ ông thời niên thiếu, không những không giết y, mà còn phong y làm trung úy của nước Sở (trưởng công an của đô thành).

Hàn Tín là một người rất trọng ân trọng nghĩa. Thời niên thiếu ông không có cơm ăn, một người phụ nữ chuyên tẩy sợi bông bên sông đã mang cơm của mình chia cho Hàn Tín trong suốt mấy chục ngày. Hàn Tín trở lại quê nhà, dùng một nghìn lượng vàng để báo đáp ân đức của bà. 

Hàn Tín là một người tuân theo thiên mệnh. Một lần nọ Lưu Bang hỏi Hàn Tín: "Như ta đây có thể dẫn được bao nhiêu binh sỹ?" Hàn Tín trả lời rằng: "Mười vạn". Lưu Bang lại hỏi: "Vậy khanh thì sao?" Hàn Tín trả lời: "Càng nhiều càng tốt". Lưu Bang nói: "Dẫu sao thì khanh có tài năng lớn như vậy, vì sao lại làm hạ thần của ta?" Hàn Tín trả lời: "Vị trí này của bệ hạ là trời ban, sức người không thể thay đổi được."

Do Hàn Tín "Dũng lược chấn chủ, công cái thiên hạ" (Uy dũng, mưu lược vượt cả tôn chủ, công lao trải khắp thiên hạ), ông bị Lưu Bang và Lã Hậu nghi ngờ. Cuối cùng Lã Hậu bày mưu vu cho Hàn Tín tội mưu phản và giết ông tại cung Trường Lạc và chu di tam tộc. Đây là một vụ án oan trong lịch sử.

Màn vũ kịch "Hàn Tín" của Shen Yun lấy cảm hứng sáng tác từ giai đoạn lịch sử này.