Huizong: Hoàng Đế Bất Đắc Dĩ (Phần 2)

Như đã hứa, đây là phần II của Huizong(Part I).

Gửi thông điệp sai lầm

Sau khi hòa bình trở lại giữa nhà Tống và nướ Jin, Đại Vương Huizong và con trai của ông là Hoàng đế Qinzong đã dành những ngày của họ tiệc tùng xa hoa trong cung đình. Nhưng không được lâu dài.

Vào tháng 5 năm 1126, nước Jin gửi hai đại sứ đến hoàng cung. Khi Hoàng đế Qinzong phát hiện ra rằng các đại sứ là quý tộc nước Liao trước đây, ông đã bí mật mời họ tham gia lực lượng trong một liên minh phản Jin. Tuy nhiên, trái lại, các đại sứ chuyển tiếp tin nhắn tới nước Jin, làm họ tức giận và tuyên bố chiến tranh một lần nữa.

Chớp Nhoáng và Kịch Liệt

Chiến sĩ quân Jin, vừa trở về từ trận chiến chống lại nhà Tống trước đây, đã nhanh chóng được huy động. Học hỏi từ những sai lầm, họ tăng cường lực lượng và tiến thẳng vào thủ đô, dựa vào tốc độ và số đông.

Ngược lại, nhà Tống đã gửi binh sĩ và tướng của họ ra khỏi thủ đô. Thiếu vắng các tướng giàu kinh nghiệm, việc bảo vệ nhà Tống thật là một sự hỗn độn. Họ kêu gọi viện trợ và được tiếp ứng từ khắp nơi trên đất nước, bao gồm cả con trai thứ của Huizong, đích thân lãnh đạo quân đội đến giải cứu cha và anh trai mình.

Tuy nhiên, lực lượng của nước Jin nhanh tay hơn và bao vây đô thành. Vào ngày 9 tháng 1 năm 1127, thủ đô nhà Tống, tỉnh Hàng Châu, bi thất thủ. Nước Jin bắt được Quốc Vương Huizong, con trai là Qinzong , cũng như toàn bộ hoàng tộc—bộ trưởng, quản gia, và hầu tước tổng cộng 14.000 người--và đày họ đến Mãn Châu. Nhiều người đã chết trên đường đến đó.

Sự xót xa của Tướng lãnh

Hiếm khi Trung Quốc phải đối mặt với sự sỉ nhục là có các vị hoàng đế bị bắt và bị đi đày. Sự việc này đã đi vào lịch sử gọi là Jing Kang zhi chi: tức là "sỉ nhục của năm Jing Kang" (hoàng đế Trung Quốc thường đặc tên riêng cho mỗi năm của triều đại của họ. Trớ trêu thay, Jing Kang có nghĩa là "yên tĩnh, thanh bình hạnh phúc").

Câu nói này đã trở thành bất tử trong bài thơ nổi tiếng của Tướng Nhạc Phi "Con Sông nhuộm đỏ":

Jing Kang Chi, you wei xue,

chen zi hen, he shi mie?

Sỉ nhục Jing Kang lưu lại, thù chưa trả,

Trung thần xót xa, khi nào dứt? 

Vì Đại Vương và con trai ông sống trong tù đày, Triều Tống dưới sự cai trị của vua Gaozong, con trai thứ của Huizong, và vướng vào những cuộc đụng độ biên giới liên tục với nước Jin. Trong những trận chiến này, Tướng Nhạc Phi là nhà lãnh đạo lỗi lạc nhất.

Đáng buồn thay, mọi việc không diễn ra tốt đẹp cho vị tướng hay các vị hoàng đế bị bắt. Sau khi Nhạc Phi đã chiến đấu với nước Jin trong một thập kỷ, một quan thẩm án hiềm thù tham nhũng có tên là Tần Cối thuyết phục vua Gaozong rằng tốt hơn là quên đi việc cứu cha và anh trai từ nước Jin. Nếu họ trở lại, không phải là Gaozong phải nhường lại ngai vàng sao?

Kết thúc của một Thời đại

Thật ra, Tần Cối ganh ghét Nhạc Phi, là một vị tướng tài giỏi, một nhà thơ, và là người trung chính. Mọi người yêu thích vị tướng của họ và xem ông như một anh hùng. Tần Cối, điên lên vì ghen tị, lừa gạt hoàng đế truyền lệnh Nhạc Phi trở lại thủ đô để hầu tòa về tội phản quốc.

Một thủ đoạn thật vô lý mà Nhạc Phi và bộ hạ của ông đã nhận ra ngay lập tức. Binh lính của ông cầu xin ông ở lại, ngay cả khuyến khích ông làm hoàng đế tương lai, nhưng Nhạc Phi trung thành đã chọn tuân theo sớ triệu tập của triều đình.

Tại thủ đô, Tần Cối xét xử Nhạc Phi trong một phiên tòa kín nhưng không thể tìm ra bất kỳ bằng chứng nào về tội phản quốc. Vì vậy, ông đơn thuần ra lệnh xử trảm ngay lập tức.

Với Nhạc Phi vô song đã mất, nước Jin tiếp tục chiếm đóng các vùng đất bên ngoài biên giới phía Bắc Nhà Tống. Vì vậy, nhà Tống bi cắt xén đã trở thành gọi là Triều đại Nam Tống.

Trong khi đó, tại thủ đô nước Jin, các hoàng đế lưu vong sống như tù nhân. Huizong không còn cơ hội nào khác để đặt bút lông trên giấy và qua đời vì lạnh và đói khát, chết lưu vong với con trai mình.

Một bức chân dung trong Nét viết

Vậy, tại sao chúng ta ngưỡng mộ Hoàng đế Huizong ngày hôm nay? Là một vị hoàng đế, ông đã thất bại thảm hại bằng cách sao lãng việc nước nhà, đam mê trong những thú tiêu khiển phù phiếm, và chạy trốn quân địch. Tuy nhiên, ông đã để lại một di sản là một học giả và nghệ sĩ với một nét thư pháp nổi bật. 

Về thẩm mỹ mà nói, “Nét chữ Vàng Mãnh mai” của Huizong không hấp dẫn lắm đối với tôi—nó quá nhỏ nét và mong manh, mỏng đến độ dễ vỡ, như thể một cái thổi nhẹ sẽ tung rắc nó bốn phương. Nó cũng không xuất chúng, uy nghi như thư pháp của nhà Đường, cũng không có cái dáng thanh lịch như của Thanh triều ký tự.

Tuy nhiên, nó vẫn có sự thu hút. Đẹp hơn so với bất kỳ bức tranh nào khác, rõ nét hơn so với mọi chân dung, nó là hồ sơ cá nhân được xác định của một học giả không thể, sẽ không thể, và không nên từng làm một hoàng đế.